KTG i Nadciśnienie ciążowe

Jak wygląda badanie KTG 

KTG (Kardiotokografia) to monitorowanie akcji serca płodu przy jednoczesnym zapisie czynności skurczowej macicy. Wykonuje się je głównie pod koniec ciąży i w trakcie porodu, aby wiedzieć, w jakim stanie jest dziecko, i móc jak najszybciej zareagować, gdy pojawi się zagrożenie. KTG jest badaniem nieinwazyjnym, nie wiąże się z żadnym bólem ani ryzykiem.

Kobieta ciężarna (lub rodząca) leży, do jej brzucha przykłada się głowicę kardiograficzną (jedno dziecko jedna głowica) i mocuje za pomocą elastycznego pasa. Drugą głowicę zwaną tokograficzną która rejestruje skurcze macicy mocuje się powyżej głowicy kardiograficznej. Obydwie głowice połączone są z monitorem, który wyświetla lub drukuje wartości pomiarów. Podstawowe badanie KTG trwa ok. 20- 30 minut, może zostać przedłużone do 60 minut.

Uwaga: o ile zapis świadczący o dobrym stanie dziecka prawie zawsze jest wiarygodny, o tyle odczyt wykazujący stan nieprawidłowy czasem bywa fałszywy. Przyczyną może być wadliwie działające urządzenie lub zakłócenia spowodowane zmianą nasilenia i częstotliwości skurczów. Często się zdarza, że badana kobieta chwilowo przybiera taką pozycję, w której uciskana jest jej główna żyła lub pępowina płodu – po zmianie ułożenia ciała wynik KTG natychmiast się poprawia.

Przykładowy aparat do KTG 

Monitorowanie stałe

W niektórych szpitalach monitorowanie płodu przeprowadza się przez cały okres porodu. Niestety to, co jest korzystne dla dziecka, bywa dużą niedogodnością dla rodzącej, gdyż podczas KTG nie ma ona możliwości swobodnej zmiany pozycji, poruszania się itp.

Słowniczek KTG 

• Akceleracje – przejściowe przyspieszenia (o ok. 15 uderzeń na minutę trwające ponad 15 sek.) czynności serca płodu. Wystąpienie ich w zapisie KTG świadczy o dobrym stanie płodu i jego prawidłowym utlenowaniu. Powinny wystąpić na skutek ruchów płodu. 

• Deceleracje – krótkotrwałe, przemijające spadki częstości czynności serca dziecka (o co najmniej 15 uderzeń na minutę trwające przynajmniej 15 sek.). Są zwykle związane z czynnością skurczową macicy. Osoba oceniająca wykres bierze pod uwagę amplitudę, czas trwania, czas powrotu oraz bardzo istotny czas opóźnienia względem skurczu. 

Powikłania w ciąży 

Nadciśnienie ciążowe zwane również, PIH (nadciśnienie indukowane ciążą) występuje u ok. 6% ciężarnych. Nadciśnienie rozpoznaje się przy wartościach ciśnienia tętniczego ponad 140/90 mm Hg. Może ono występować w drugiej połowie ciąży, częściej u pierwiastek, kobiet z ciążą wielopłodową, chorych na cukrzycę, lub też obciążonych przewlekłą chorobą nerek.Wielkość, liczba i masa łożysk również mają znaczenie i mogą być jednym z czynników wywołujących nadciśnienie. Wystąpienie nadciśnienia w ciąży jest związane z ryzykiem powikłań u matki i płodu. 

Przybiera 2 formy: 

• jako nadciśnienie przemijające, jeśli w czasie porodu nie wystąpił stan przedrzucawkowy i ciśnienie tętnicze uległo normalizacji w ciągu 12 tygodni po porodzie albo 

• jako nadciśnienie przewlekłe, jeśli podwyższone wartości ciśnienia tętniczego utrzymują się dłużej niż 12 tygodni od zakończenia ciąży. Nadciśnienie tętnicze w ciąży może doprowadzić do: niewydolności nerek, krwotoku do mózgu, niewydolności wątroby. 

Połączenie PIH z białkomoczem określa się mianem stanu przedrzucawkowego (dawna nazwa to gestoza lub zatrucie ciążowe ). 

Objawia się:

• znacznymi skokami ciśnienia krwi, 
• zatrzymaniu wody w organizmie (obrzęki), 
• obecnością białka w moczu (białkomocz). 

Objawy towarzyszące ostrej postaci stanu przedrzucawkowego to także:

• bóle głowy 
• wymioty 

Stan przedrzucawkowy w ciąży wywołuje też inne niepokojące symptomy: 

• problemy z widzeniem, 
• nadwrażliwość na światło, 
• zmęczenie, 
• zatrzymanie moczu, 
• ból w prawej górnej części jamy brzusznej, 
• duszność, 
• skłonność do siniaków 

Stan przedrzucawkowy najbardziej zagraża kobietom będącym po raz pierwszy w ciąży, które są obciążone genetycznie lub które są w ciąży mnogiej. 

Najpoważniejszymi i na szczęście bardzo rzadkimi powikłaniami nadciśnienia ciążowego jest rzucawka i zespół HELLP. 

Nazwa schorzenia stanowi połączenie pierwszych liter najbardziej charakterystycznych objawów choroby: 

H – hemolysis, czyli hemoliza krwi 

EL- elevated liver enzymes czyli podwyższone stężenie Aspat i Alat (enzymów wątrobowych )

LP- low platelets to niska liczba płytek krwi, poniżej 100 tyś. w mililitrze krwi. 

HELLP to nie tylko powikłania związane z nadciśnieniem dodatkowo występują: 

• ciężkie uszkodzenia wątroby, 
• martwica wątroby oraz 
• hemoliza czyli rozpuszczanie się składników krwi, co prowadzi do zaburzeń krzepnięcia. 

Gestozę i zespół HELLP wyleczyć można jedynie poprzez rozwiązanie ciąży inne postępowanie polega na leczeniu objawów a nie przyczyny.