Udzielanie pierwszej pomocy - na wszelki wypadek
Czy wiecie, że aby uratować dziecko będące w ciężkim stanie, mamy tylko 4 minuty?!
Pogotowie nie jest w stanie dotrzeć na miejsce w tak krótkim czasie!
Nie chcemy Was straszyć, tylko zmotywować do nauki udzielania pierwszej pomocy.
To jest zawsze chwila. Nie ma czasu zaglądać do poradników czy też szukać informacji w internecie. Musisz wcześniej się dowiedzieć, jak pomóc dziecku, gdy nagle ulegnie wypadkowi.
W życiu nic nigdy nie dzieje się według schematu. Wypadek to nie jest sytuacja, w której widzicie leżące dziecko i podpis: utrata oddechu, wykonaj oddech zastępczy. Wypadek to chaos, paraliżujący strach, niejednoznacznie wyglądające objawy, tysiące wątpliwości. Trzeba wziąć się w garść, ustalić, co się stało i jak reagować.
Na szczęście groźne wypadki zdarzają się rzadko, znacznie częściej malec ulega niezagrażającym życiu urazom. Musisz wtedy zachować spokój i pokazać dziecku, że wiesz, co robić.
PAMIĘTAJ, RÓB COŚ! NIE CZEKAJ BEZCZYNNIE NA POMOC!
Absolutnie nie bój się, że zrobisz dziecku krzywdę (np. złamiesz żebro – zrosną się ). Nawet jeśli coś pokręcisz, lepiej zrobić cokolwiek, niż pozostać biernym. W trakcie niesienia pomocy przypomnisz sobie zasady, poprawisz coś, skorygujesz - ważne, żeby utrzymać dziecko przy życiu do nadejścia pomocy.
JAK WZYWAĆ POGOTOWIE?
Dzwoń na numer 999. Jeśli jest zajęty, dzwoń na 112. Jeśli oba numery są zajęte, dzwoń na 998 i proś o pomoc.
Powiedz, co się stało, jaki jest stan dziecka, co dotąd zrobiłeś i z jakim skutkiem. Jeśli odbyłeś kurs pierwszej pomocy, powiedz o tym.
Podaj adres, łącznie z nazwą miejscowości, i wskaż, jak dojechać (np. skręcić na parking przy aptece, trzecia klatka od przystanku). Jeżeli to możliwe, niech ktoś wyjdzie naprzeciw karetce.
NIE ROZŁĄCZAJ SIĘ PIERWSZY! To dyspozytor kończy rozmowę.
Poniższe wytyczne dotyczące zabiegów resuscytacyjnych u dzieci(PLS) wydała Europejska Rada Resuscytacji. Najnowsze zmiany zostały wprowadzone w 2010r i są opisane w naszym „poradniku”.
Zanim przejdziemy do tego jak postępować z dziećmi w chwili gdy ich życie jest zagrożone zapoznajmy się z poniższą terminologią ( Europejskiej Rady Resuscytacji ) która zostanie użyta.
BLS - (ang. Basic life support - BLS) to forma opieki medycznej udzielana pacjentom z chorobami lub obrażeniami zagrażającymi ich życiu, zanim zostaną objęci pełną opieką medyczną. Może być udzielana przez personel medyczny (głównie przez ratowników medycznych) lub osoby fizyczne, które posiadają wiedzę z zakresu BLS i przeszły podstawowy trening. BLS jest generalnie wykorzystywany w warunkach przedszpitalnych, a co najważniejsze, może być udzielany bez sprzętu medycznego.
RKO – Resuscytacja krążeniowo – oddechowa
Niemowlę – dziecko poniżej 1 r.ż. ale powyżej 4 tygodnia życia
Dzieci - powyżej 1 r.ż do okresu pokwitania ( ok. 13-14 r.ż )
Nastolatki – od okresu pokwitania.
Ratownik (w naszym "poradniku") - osoba udzielająca pomocy poszkodowanemu przed przybyciem pogotowia ratunkowego
Podstawowe zabiegi resuscytacyjne – kolejność postępowania
- Upewnij się, że jest bezpiecznie zarówno dla ciebie jak i dla dziecka.
- Sprawdź reakcję dziecka:
- delikatnie potrząśnij dzieckiem i zapytaj głośno: „Czy wszystko w porządku?”
3a. Jeśli dziecko odpowiada lub porusza się:
- pozostaw dziecko w pozycji, w jakiej je zastałeś (pod warunkiem że jest ona dla niego bezpieczna);
- oceń jego stan i w razie potrzeby wezwij pomoc;
- powtarzaj regularnie ocenę stanu ogólnego dziecka.
3b. Jeśli dziecko nie reaguje:
- głośno wołaj o pomoc - zrób to nawet wtedy, gdy wydaje ci się, że w pobliżu nie ma nikogo. Zawsze jest szansa, że twój krzyk usłyszy sąsiad, przechodzień, ktokolwiek. To ważne, bo w pojedynkę działa się trudniej.
- delikatnie odwróć dziecko na plecy;
- udrożnij drogi oddechowe dziecka poprzez odchylenie głowy do tyłu i uniesienie bródki w następujący sposób:
- umieść rękę na czole dziecka i delikatnie odchyl jego głowę ku tyłowi;
- w tym samym czasie umieść opuszki palca (lub palców) pod bródką dziecka i unieś ją. Nie naciskaj na tkanki miękkie pod bródką, bo możesz spowodować niedrożność dróg oddechowych;
- jeśli wciąż masz trudności z udrożnieniem dróg oddechowych, spróbuj metody wysunięcia żuchwy: połóż palce wskazujące obydwu rąk za żuchwą dziecka po jej bokach i popchnij ją do przodu.
Jeżeli podejrzewasz istnienie urazu okolicy szyi, staraj się udrożnić drogi oddechowe, używając jedynie metody wysunięcia żuchwy. Jeśli nadal jest to nieskuteczne, zastosuj niewielkie odchylenie głowy do tyłu, do momentu aż drogi oddechowe zostaną udrożnione.
4. Utrzymując drożność dróg oddechowych, wzrokiem, słuchem i dotykiem oceń, czy występują prawidłowe oddechy poprzez przysunięcie swojej twarzy blisko twarzy dziecka i obserwowania jego klatki piersiowej:
- obserwuj ruchy klatki piersiowej;
- słuchaj nad nosem i ustami dziecka szmerów oddechowych;
- poczuj ruch powietrza na swoim policzku.
W pierwszych kilku minutach po zatrzymaniu krążenia dziecko może nabierać kilka wolnych, nieregularnych oddechów . Patrz, słuchaj i staraj się wyczuć oddech nie dłużej niż 10 sekund, zanim podejmiesz decyzję. Jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości, czy dziecko oddycha prawidłowo, postępuj tak, jakby oddech był nieprawidłowy.
5a. Jeśli dziecko oddycha prawidłowo:
- ułóż dziecko w pozycji bezpiecznej (zostanie opisana w dalej);
- wyślij kogoś lub sam udaj się po pomoc – zadzwoń pod lokalny numer ratunkowy aby wezwać karetkę;
- sprawdzaj, czy oddech nadal występuje.
5b. Jeśli dziecko nie oddycha lub oddycha nieprawidłowo:
- delikatnie usuń widoczne ciała obce mogące powodować niedrożność dróg oddechowych;
- wykonaj 5 pierwszych oddechów ratowniczych;
- podczas wykonywania oddechów ratowniczych zwróć uwagę na pojawienie się kaszlu lub odruchów z tylnej ściany gardła w odpowiedzi na twoje działania; obecność lub brak tego typu reakcji stanowi część oceny obecności oznak krążenia,
Oddechy ratownicze u dziecka powyżej 1. roku życia
- zapewnij odchylenie głowy i uniesienie bródki;
- kciukiem i palcem wskazującym ręki leżącej na czole zaciśnij miękkie części nosa;
- rozchyl usta dziecka, ale zapewnij uniesienie bródki;
- nabierz powietrza, obejmij szczelnie swoimi ustami usta dziecka, upewniając się, że nie ma przecieku powietrza;
- wykonaj powolny wydech do ust dziecka trwający ok. 1–1,5 sekundy, obserwując równocześnie unoszenie się klatki piersiowej;
- utrzymując odchylenie głowy i uniesienie bródki odsuń swoje usta od ust poszkodowanego i obserwuj, czy podczas wydechu opada klatka piersiowa;
- ponownie nabierz powietrze i powtórz opisaną sekwencję pięć razy; oceń jakość oddechu, obserwując klatkę piersiową dziecka: powinna się unosić i opadać jak przy normalnym oddechu.
Oddechy ratownicze dla niemowląt:
- umieść głowę w pozycji neutralnej (kiedy niemowlę leży na plecach, głowa jest zazwyczaj przygięta i może wymagać niewielkiego odchylenia) i unieś bródkę,
- nabierz powietrza, obejmij szczelnie swoimi ustami usta i nos dziecka upewniając się, że nie ma przecieku powietrza. Jeśli u starszego niemowlęcia nie można objąć ust i nosa, można próbować objąć swoimi ustami albo usta, albo nos niemowlęcia (jeśli tylko nos – należy zacisnąć usta, aby powietrze nie wydostawało się na zewnątrz),
- powoli wdmuchuj powietrze do ust i nosa niemowlęcia przez 1–1,5 sekundy, w ilości wystarczającej do widocznego uniesienia się klatki piersiowej;
- utrzymując odchylenie głowy i uniesienie żuchwy odsuń swoje usta od ust poszkodowanego i obserwuj, czy podczas wydechu opada klatka piersiowa;
- nabierz powietrza i powtórz opisaną sekwencję 5 razy.
Zarówno u niemowlęcia, jak i u dziecka, jeśli wykonanie skutecznego oddechu natrafi na trudność, drogi oddechowe mogą być niedrożne:
- otwórz usta dziecka i usuń z nich wszelkie widoczne przeszkody; nigdy nie staraj się usunąć ciała obcego na ślepo;
- upewnij się, że głowa jest prawidłowo odchylona, bródka uniesiona oraz czy szyja nie jest nadmiernie odgięta;
- jeśli odgięcie głowy i uniesienie brody nie powoduje udrożnienia dróg oddechowych, spróbuj metody wysunięcia żuchwy;
- podejmij do 5 prób w celu uzyskania efektywnych oddechów, jeśli nadal jest to nieskuteczne, rozpocznij uciskanie klatki piersiowej.
6. Oceń układ krążenia dziecka.
Masz nie więcej niż 10 sekund na:
- poszukiwanie oznak krążenia – zalicza się do tego jakikolwiek ruch, kaszel lub prawidłowy oddech (nie oddechy agonalne, które są rzadkie i nieregularne).
Jeśli sprawdzasz tętno, upewnij się, że nie zajmie ci to więcej niż 10 sekund.
U dziecka powyżej 1. roku życia badaj tętno na tętnicy szyjnej.
Badanie tętna na tętnicy szyjnej.
Kciuk i trzy duże palce ręki obejmują krtań. Te trzy palce przesuwają się z boku do zagłębienia utworzonego przez krtań i boczny mięsień szyjny. Tu powinno być wyczuwalne tętno.
U niemowlęcia badaj tętno na tętnicy ramiennej, czyli wewnętrznej stronie ramienia.
Puls na tętnicy udowej można badać zarówno u niemowląt, jak i u dzieci.Tętno bada się w pachwinie, miejsce to znajduje się w połowie odległości pomiędzy kolcem biodrowym górnym przednim a spojeniem łonowym.
7A. Jeżeli jesteś pewien, że w ciągu 10 sekund stwierdziłeś obecność oznak krążenia:
- jeśli to konieczne, kontynuuj oddechy ratownicze aż do powrotu spontanicznego oddechu;
- jeśli dziecko nadal jest nieprzytomne, ułóż je w pozycji bezpiecznej;
- powtarzaj regularnie ocenę stanu ogólnego dziecka.
7B. Jeśli brak oznak krążenia, chyba że jesteś PEWIEN, że możesz wyczuć wyraźne tętno o częstości większej niż 60/min w ciągu 10 sekund:
- rozpocznij uciskanie klatki piersiowej;
- połącz uciskanie klatki piersiowej z oddechami ratowniczymi.
Uciśnięcia klatki piersiowej
U wszystkich dzieci należy uciskać dolną połowę mostka. Aby uniknąć uciśnięć nadbrzusza, zlokalizuj miejsce, gdzie łuki żebrowe dolnych żeber łączą się ze sobą. Należy uciskać mostek na szerokość jednego palca powyżej tego punktu. Uciśnięcia powinny być wystarczające, aby obniżyć mostek o około jedną trzecią głębokości klatki piersiowej. Nie należy się obawiać, że uciska się za mocno: „Uciskaj szybko i mocno”. Należy całkowicie zwolnić ucisk i powtarzać tę czynność z częstością co najmniej 100/min (ale nie przekraczając 120/min). Po 15 uciśnięciach należy odchylić głowę, unieść bródkę i wykonać dwa efektywne oddechy. Uciskanie klatki piersiowej i oddechy ratownicze powinno się kontynuować w stosunku 15 : 2. Najkorzystniejsza metoda uciskania klatki piersiowej różni się nieznacznie u dzieci i u niemowląt.
Uciśnięcia klatki piersiowej u niemowląt
W przypadku uciśnięć klatki piersiowej prowadzonych przez jednego ratownika zalecane jest wykonanie tej procedury opuszkami dwóch palców. Jeżeli jest dwóch lub więcej ratowników, należy użyć techniki dwóch kciuków i dłoni obejmujących klatkę piersiową niemowlęcia. Należy umieścić kciuki jeden obok drugiego w dolnej połowie mostka, ułożone końcami w kierunku głowy niemowlęcia. Pozostałe rozpostarte palce obu dłoni obejmują dolną część klatki piersiowej, a końce palców podtrzymują plecy niemowlęcia. W obydwu metodach należy uciskać dolną część mostka tak, aby obniżyć mostek o około jedną trzecią głębokości klatki piersiowej.
Uciśnięcia klatki piersiowej u dzieci powyżej 1. roku życia
Należy umieścić nadgarstek jednej ręki w dolnej połowie mostka . Konieczne jest uniesienie palców aby upewnić się, że nie uciska się żeber. Należy ustawić się pionowo nad klatką piersiową poszkodowanego, wyprostować ramiona i uciskać tak, aby obniżyć mostek o około jedną trzecią głębokości klatki piersiowej.
8. Nie przerywaj resuscytacji do czasu:
- powrotu oznak życia u dziecka (zacznie się budzić, poruszać, otworzy oczy oraz zacznie prawidłowo oddychać lub będzie miało dobrze wyczuwalne tętno z częstością powyżej 60 uderzeń/minutę);
- przybycia wykwalifikowanej pomocy, która przejmie działania ratownicze;
- wyczerpania własnych sił.
Kiedy wezwać pomoc
Ważne jest, aby wezwać pomoc tak szybko, jak to możliwe, kiedy tylko dziecko straci przytomność.
- Gdy jest więcej niż jeden ratownik, jeden z nich rozpoczyna resuscytację, podczas gdy drugi idzie po pomoc.
- Gdy jest tylko jeden ratownik, prowadzi on resuscytację przez około 1 minutę, zanim uda się po pomoc. Aby zminimalizować czas trwania przerwy w RKO, możliwe jest przeniesienie niemowlęcia lub małego dziecka do miejsca wzywania pomocy.
- Jedynym wyjątkiem, kiedy nie należy prowadzić RKO przez minutę zanim uda się po pomoc, jest przypadek, kiedy dziecko nagle straci przytomność i stało się to w obecności jednego ratownika. W tej sytuacji najbardziej prawdopodobną przyczyną zatrzymania krążenia są zaburzenia rytmu serca i dziecko wymaga defibrylacji. Należy natychmiast szukać pomocy, jeśli nikt inny nie może tego zrobić.
I na koniec dzisiejszego postu podsumowanie
