Badania w ciąży

Pamiętaj:

Odczytanie i interpretacja wyników badań to zadanie lekarza.

Gdy odbierasz swoje wyniki widzisz tajemnicze literki i cyferki i zaczynasz się niepokoić? Na wydruku obok twoich wyników są bowiem podane normy i okazuje się, że twoje parametry nie zawsze się mieszczą w przedziale prawidłowych wyników?

Chcemy Cię uspokoić: na standardowych druczkach z wynikami badań podane są normy dla kobiet, które nie są w ciąży, podczas gdy w ciąży pewne parametry się zmieniają.

Ciąża u kobiety została podzielona na trzy trymestry. W każdym z nich lekarz zleci wykonanie odpowiednich badań oraz przeprowadzi wywiad lekarski. Minimalny zakres badań wykonywany w ciąży ustalony został w przez Polskie Towarzystwo Ginekologiczne. Odpowiedzialna przyszła mama wie, jak ważne jest świadome korzystanie z osiągnięć medycyny. Niezwykle ważną i potrzebną dziedziną wiedzy jest diagnostyka laboratoryjna i USG. Korzystanie z informacji dostarczanych przez badania pomaga w bezpiecznym przejściu przez okres ciąży. Zakażenia w ciąży mogą skutkować poronieniem lub porodem przedwczesnym, zahamowaniem rozwoju wewnątrzmacicznego płodu, niską masą urodzeniową noworodka, ciążą obumarłą lub śmiercią noworodka. Istnieje też ryzyko zakażenia płodu lub noworodka i wystąpienia u dziecka choroby zakaźnej lub wad wrodzonych. Dlatego wykonuje się badania które wzbudzają wiele często negatywnych emocji (HIV, kiła, WZW B i C). Wykonuje się je na początku ciąży. Wśród badań laboratoryjnych wykonywanych w ciąży praktycznie przed każdą wizytą, jest:

• Ogólne badanie moczu. Ma na celu kontrolowanie pracy nerek, które w ciąży filtrują i oczyszczają znacznie więcej krwi niż przed ciążą. Badanie moczu wykonuje się, by stwierdzić, czy nerki pracują prawidłowo i czy nie ma zakażenia układu moczowego. W moczu ciężarnej nie powinny występować: bakterie, ketony, białko, bilirubina.
  Badanie moczu pozwala wykryć np. gestozę ciążową czy cukrzycę.
  Przy cukrzycy ciężarnych w moczu wystąpi cukier, natomiast przy zatruciu ciążowym charakterystyczny jest białkomocz, czyli zwiększone stężenie białka w moczu. Obecność bilirubiny w moczu wskazuje natomiast na choroby wątroby. W przypadkach chorób ciężarnej ważne jest wczesne rozpoznanie i podjęcie odpowiedniego leczenia.

• Tak samo często jak badanie moczu wykonywana jest u przyszłych mam morfologia krwi. Dzięki niej można zaobserwować rozwijającą się w Twoim organiźmie anemię (niskie stężenie hemoglobiny) i jej powód np.niedobór kwasu foliowego,żelaza lub witamin z grupy B. Objawami anemii są senność i osłabienie. Podwyższony poziom leukocytów, czyli białych krwinek może świadczyć o infekcji lub procesie zakaźnym (ale w każdej ciąży ich poziom jest zwykle wyższy niż podane na wyniku normy dla nie-ciężarnych), natomiast zbyt niski ich poziom wskazuje na obniżoną odporność. W morfologii sprawdza się także poziom płytek krwi. Biorą one udział w procesie krzepnięcia. Zdarza się, że w trakcie trwania ciąży ich poziom obniża się. Taka sytuacja może wymagać konsultacji z hematologiem. 

• W pierwszym trymestrze ciąży (nie ma obowiązku) warto przeprowadzić ocenę funkcji tarczycy przyszłej mamy. Oznaczenie poziomu TSH umożliwia zdiagnozowanie łagodnej niewydolności tarczycy i pozwala na określenie ryzyka wystąpienia zapalenia tarczycy po porodzie. Prawidłowy poziom hormonów tarczycy u matki kontroluje rozwój dziecka, a szczególnie rozwój mózgu i kości. W przypadku niedoboru tych hormonów może dojść do niedorozwoju mózgu u dziecka i pojawienia się wad kości oraz przedwczesnego odklejenia się łożyska i poronienia. U kobiet z niedoczynnością tarczycy może pojawić się niepłodność, dlatego badanie TSH jest zalecane w przypadku wystąpienia problemów z poczęciem dziecka. Nadczynność tarczycy z kolei zwiększa ryzyko wystąpienia u kobiety stanu przedrzucawkowego i nadciśnienia. W wyniku zbyt wysokiego poziomu hormonów tarczycy u dziecka mogą pojawić się wady wrodzone, może także dojść do poronienia. Nadczynności i niedoczynności tarczycy leczy się eliminując ryzyko powyższych powikłań. W związku z tym badanie TSH i wczesna diagnoza problemów z tarczycą jest bardzo ważna dla przyszłej mamy.

Posiew z pochwy

Swędzenie, pieczenie, kłucie - te objawy zna większość z nas. Skutki infekcji pochwy w czasie ciąży mogą być poważne. Dlatego higiena intymna w tym okresie ma szczególne znaczenie. Infekcje bakteryjne są groźne dla ciąży. Nieodpowiednio leczone, mogą doprowadzić do przedwczesnego pęknięcia pęcherza płodowego oraz porodu przedwczesnego.Pod koniec ciąży zaleca się pobranie posiewów z pochwy i odbytu w kierunku paciorkowca beta-hemolizujący z grupy B (Streptococcus agalactiae) GBS który zamieszkuje dolny odcinek przewodu pokarmowego, okolice odbytu i krocza oraz błony śluzowe dróg rodnych.Przed ciążą i w czasie jej trwania nie wymaga leczenia – działania podejmuje się dopiero w chwili rozpoczęcia porodu. Podaje się wtedy antybiotyk, który zmniejsza ryzyko przeniesienia się tej bakterii na dziecko (może ona u noworodka wywołać nawet sepsę).